ΣΗΜΑΝΣΗ ΑΛΛΕΡΓΙΟΓΟΝΩΝ ΣΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ
Η τροφική αλλεργία στην εποχή μας έχει λάβει πανδημικές διαστάσεις. Υπολογίζεται ότι το 2% των ενηλίκων και το 5% των παιδιών στις Η.Π.Α. έχουν κάποια αλλεργία σε τροφή. Για όλους αυτούς τους ασθενείς η αποφυγή της τροφής στην οποία έχουν αλλεργία είναι ο τρόπος πρόληψης ενός αναφυλακτικού επεισοδίου, που θέτει σε κίνδυνο τη ζωή τους. Όμως, αυτό δεν είναι πάντα εύκολο. Τα αλλεργιογόνα βρίσκονται κρυμμένα» σε τροφές εστιατορίων, σε κεράσματα φίλων και σε συσκευασμένα τρόφιμα. Στις δύο πρώτες περιπτώσεις, ο αλλεργικός πρέπει να δηλώνει τις τροφές που έχει αλλεργία σε εστιατόρια ή σε καντίνες σχολείων ή κατασκηνώσεων. Για την τελευταία περίπτωση, η Ευρωπαϊκή νομοθεσία του 2011 ( αναθεωρημένη το 2017), υποχρεώνει τη σήμανση των αλλεργιογόνων στις τροφές με συγκεκριμένο τρόπο. Έτσι, εξασφαλίζει την αποφυγή ανεπιθύμητων αλλεργικών αντιδράσεων με ευθύνη του παρασκευαστή.
Συγκεκριμένα, το αλλεργιογόνο πρέπει να αναγράφεται στα συστατικά με πυκνούς (bold) και ευανάγνωστους χαρακτήρες. Σε περίπτωση που η περιγραφή δεν είναι όρος κοινά χρησιμοποιούμενος, παραπλεύρως σε παρένθεση αναφέρεται η τροφή από την οποία προέρχεται (π.χ. γάλα, αυγό). Σε περίπτωση που το προϊόν αποτελείται από σαφή συστατικά, δεν αναγράφεται λεπτομερής κατάλογος. (π.χ. σοκολάτα με γάλα και φράουλα).
Παρόλα αυτά, τα τυποποιημένα τρόφιμα κρύβουν παγίδες, που καλό είναι να γνωρίζουμε.
Οι κύριες αλλεργιογόνες τροφές σε όλον τον κόσμο είναι οκτώ: γάλα, αυγό, σιτηρά, ψάρια, θαλασσινά, σόγια , αραχίδες (αράπικο φυστίκι), ξηροί καρποί με κέλυφος . Ωστόσο , ο τρόπος που αναγράφονται δεν είναι πάντοτε σαφής.
Χαρακτηριστικά, οι όροι που χρησιμοποιούνται για τη σήμανση του γάλακτος είναι: βούτυρο, λίπος βουτύρου, βουτυρόγαλα, καραμέλα, κρέμα, καζεΐνη, τυρόπηγμα, πυτιά (rennet casein), κεφίρ, λακταλβουμίνη, λακτοσφαιρίνη, λακτόζη, φυσικά βελτιωτικά γεύσης, ρικότα, σερμπέτι, ορός γάλακτος (whey), γιαούρτι.
Το γαλακτικό οξύ (lactic acid), η λακτάλη και το λακτικό, δεν περιέχουν γάλα. Όταν όμως αναγράφεται «καλλιέργεια γαλακτικού οξέος», το προϊόν μπορεί να περιέχει γάλα. Το γάλα μπορεί να βρίσκεται και σε λιγότερο ύποπτα τρόφιμα όπως σοκολάτες υγείας, τυριά σόγιας, μαργαρίνες και καραμέλες.
Σε σχέση με το αυγό, και αυτό ενδέχεται να βρίσκεται σε τρόφιμα υπεράνω υποψίας όπως:είδη ψωμιού, κουλούρια και μπισκότα καθώς και noodles. Συμπληρώματα τροφίμων και φάρμακα καθώς και εμβόλια ενδέχεται να περιέχουν πρωτεΐνες αυγού. Τα περισσότερο γνωστά, το εμβόλιο της γρίπης και της Ιλαράς , περιέχουν πρωτεΐνες αυγού.
Οι αλλεργικοί ασθενείς και οι γονείς αλλεργικών παιδιών δεν πρέπει να παραγνωρίζουν το γεγονός ότι πάντοτε ελλοχεύει ο κίνδυνος της διασταυρούμενης πρόσμιξης «καθαρών» τροφών με αλλεργιογόνα, αερογενώς ή κατά λάθος. Τόσο στην αλυσίδα παραγωγής όσο και στο μαγείρεμα ή τη διανομή της τροφής.
Για τον λόγο αυτό ιδιαίτερα σημαντική είναι η προμήθεια αυτοενιέμενης αδρεναλίνης, η εκπαίδευση στην αναγνώριση αναφυλακτικού επεισοδίου και η ορθή χρήση της, χωρίς πανικό. Ο ειδικός γιατρός θα κρίνει ποιος πρέπει να λάβει τη συγκεκριμένη ουσία και θα παρέχει την ανάλογη εκπαίδευση. Είναι πλέον γνωστό ότι η πρόληψη και η γνώση μόνο ωφέλειες μπορούν να επιφέρουν.
Μαρία Κουλούρη
Παιδίατρος Παιδοαλλεργιολόγος
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ
