Αλλεργία σε φρούτα και λαχανικά

Μαρία Κουλούρη, MD,PhD, Παιδίατρος – Παιδοαλλεργιολόγος

Το 33% των γονέων αναφέρουν κάποια « αλλεργική αντίδραση» των παιδιών σε τροφή. Πόσο αληθινό είναι αυτό; Στην πραγματικότητα η πλειονότητα των αντιδράσεων αυτών αφορά αντιδράσεις στην τροφή μη αλλεργικής αιτιολογίας. Ωστόσο, η αύξηση της συχνότητας της τροφικής αλλεργίας τείνει να λάβει επιδημικές διαστάσεις στις μέρες μας. Επιπλέον, τροφές που παλαιότερα δεν θεωρούνταν αίτια πρόκλησης αλλεργικών αντιδράσεων έχουν εμφανιστεί στο προσκήνιο. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται τα φρούτα και τα λαχανικά.

Η πρόοδος της Βιοχημείας και της Μοριακής Βιολογίας μας δίνει απαντήσεις στις απορίες μας , σχετικά με το τι προκαλεί αυτή την κατάσταση. Φαίνεται ότι εξωτερικοί παράγοντες οι οποίοι στρεσσάρουν τα φυτά επάγουν την παραγωγή πρωτεϊνών και οδηγούν σε αλλεργικές αντιδράσεις.

Είναι αξιοσημείωτο ότι η συχνότητα της τροφικής αλλεργίας κατά τον πρώτο χρόνο ζωής κυμαίνεται στο 6%-8% και κατ’ άλλους φτάνει και το 11%. Στην πορεία των χρόνων μειώνεται και σταθεροποιείται στο 3% μετά την παιδική ηλικία.

Οι αντιδράσεις σε φρούτα και λαχανικά σπάνια προκαλούν σοβαρού τύπου αντίδραση. Έτσι, το μήλο, το πεπόνι, το ροδάκινο , το κεράσι, το σέλινο και άλλα,δυνητικά ευθύνονται για αλλεργίες. Συνήθως παρατηρούνται ερεθισμοί γύρω από το στόμα που με τον καιρό υποχωρούν. Μπορεί επίσης να εππιδεινώνουν μια ήδη υποκείμενη ατοπική δερματίτιδα. Άλλοτε προκαλούνται συμπτώματα από το στόμα και το φάρυγγα, όπως αίσθημα καύσου (κάψιμο ή τσούξιμο) και δυσκολία στην κατάποση καθώς και μούδιασμα στη γλώσσα. Στις περιπτώσεις αυτές ένα παιδί που δεν μπορεί να το εκφράσει, μπορεί να αντιδρά με κλάμα, λόγω της δυσφορίας που προκαλούν τα συμπτώματα αυτά. Τα άτομα που εμφανίζουν τέτοια συμπτώματα συνήθως έχουν αναπνευστική αλλεργία με τη μορφή αλλεργικής ρινίτιδας σε γύρεις.

Μια κατηγορία φυτικών τροφών που συνηθίζονται στο βρεφικό διαιτολόγιο και αποτελούν πηγή θρεπτικών συστατικών είναι τα όσπρια. Οι φακές για παράδειγμα, οι οποίες είναι συνώνυμες με πηγή φυτικού σιδήρου μπορεί να προκαλέσουν σημαντική συμπτωματολογία. Στην περίπτωση αυτή, μέχρι την ηλικία των τριών ετών τα μισά από τα παιδιά που εμφάνισαν συμπτώματα το ξεπερνούν. Τα υπόλοιπα όμως χρήζουν στενής αλλεργιολογικής παρακολούθησης για τον χειρισμό του προβλήματος.

Συνοπτικά, στην διατροφή των παιδιών ο γονέας πρέπει να είναι προσεκτικός, να παρατηρεί και να καταγράφει κάθε αντίδραση που του προξενεί το ενδιαφέρον και φαντάζει μη φυσιολογική. Η επικοινωνία με το γιατρό επιβάλλεται. Κάθε νέα τροφή πρέπει να εισάγεται με προσοχή και σταδιακά, διότι πρωτίστως σε αυτή την περίπτωση ισχύει το « κάλλιον προλαμβάνειν ή θεραπεύειν» των αρχαίων Ελλήνων ’ που σημαίνει ότι η πρόληψη μιας σοβαρής κατάστασης είναι χίλιες φορές προτιμότερη από την αντιμετώπισή της.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ

1. Eggesbø M, Halvorsen R, Tambs K, Botten G. Prevalence of parentally perceived adverse reactions to food in young children. Pediatr Allergy Immunol 1999; 10:122.
2. Eggesbø M, Botten G, Halvorsen R, Magnus P. The prevalence of CMA/CMPI in young children: the validity of parentally perceived reactions in a population-based study. Allergy 2001; 56:393.
3. Venter C, Pereira B, Grundy J, et al. Incidence of parentally reported and clinically diagnosed food hypersensitivity in the first year of life. J Allergy Clin Immunol 2006; 117:1118.
4. Pyrhönen K, Näyhä S, Kaila M, et al. Occurrence of parent-reported food hypersensitivities and food allergies among children aged 1-4 yr. Pediatr Allergy Immunol 2009; 20:328.
5. Leung TF, Yung E, Wong YS, et al. Parent-reported adverse food reactions in Hong Kong Chinese pre-schoolers: epidemiology, clinical spectrum and risk factors. Pediatr Allergy Immunol 2009; 20:339.
6. McBride D, Keil T, Grabenhenrich L, et al. The EuroPrevall birth cohort study on food allergy: baseline characteristics of 12,000 newborns and their families from nine European countries. Pediatr Allergy Immunol 2012; 23:230.