ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΙ ΣΤΟ ΚΕΦΑΛΙ -ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ

ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΙ ΣΤΟ ΚΕΦΑΛΙ -ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ
Δρ Μαρία Κουλούρη
Παιδίατρος Παιδοαλλεργιολόγος

Το καλοκαίρι είναι αδιαμφισβήτητα εποχή ξενοιασιάς, διακοπών και παιχνιδιού , ιδιαίτερα για τα παιδιά. Απαλλαγμένα από τον περιορισμό σχολικών και κονσερβοποιημένων εξωσχολικών δραστηριοτήτων , επιδίδονται αχόρταγα σε διαφόρων τύπων δραστηριότητες όπως είναι ενδεικτικά το ελεύθερο παιχνίδι, η ποδηλασία, οι βουτιές και το παιχνίδι στα βράχια. Αυτές οι τόσο ευεργετικές για την ψυχική και σωματική υγεία δραστηριότητες ενέχουν αυξημένους κινδύνους τραυματισμών. Μεταξύ αυτών οι τραυματισμοί στο κεφάλι αποτελούν ιδιαίτερα αγχωτικά συμβάντα. Σε περίπτωση τέτοιου τραυματισμού, η διατήρηση της ψυχραιμίας είναι βασικό πρώτο βήμα αντιμετώπισης.

Διακρίνουμε τους ελαφρούς και τους σοβαρούς τραυματισμούς. Σε έναν ελαφρύ τραυματισμό, μπορεί να υπάρχει ή όχι ανοικτό τραύμα. Στην περίπτωση που δεν υπάρχει μεγάλη αιμορραγία και η γενική κατάσταση του παιδιού είναι καλή, ξαπλώνουμε τον τραυματία με το κεφάλι στο πλάι, καθαρίζουμε το τραύμα από ξένα σώματα με νερό και χρησιμοποιούμε αντισηπτικό. Εάν το τραύμα αιμορραγεί ή εμφανίζει ανοικτά χείλη, το καλύπτουμε με γάζα και απευθυνόμαστε στον πλησιέστερο γιατρό. Εάν από το χτύπημα έχει απλά μώλωπα ή «καρούμπαλο», τότε κρύο επίθεμα ή κρέμα καλέντουλας δρουν βοηθητικά. Σε κάποιες περιπτώσεις τραυματισμών προσώπου συμβαίνει σπάσιμο δοντιού. Δίνουμε τότε στο παιδί να δαγκώσει μια βρεγμένη γάζα , τοποθετούμε το δόντι σε μια γάζα με νερό ή γάλα και απευθυνόμαστε σε διαθέσιμο οδοντίατρο.

Οι σοβαροί τραυματισμοί μπορεί να συνοδεύονται από συνεχή και μεγάλη αιμορραγία , από ευμεγέθη θλαστικά τραύματα, διαταραχή του επιπέδου συνείδησης ή και απώλεια αισθήσεων. Σε τέτοιες περιπτώσεις κρατάμε τον ασθενή ακίνητο και καλούμε άμεση ιατρική βοήθεια. Η παρουσία ατόμου γνώστη καρδιοπνευμονικής αναζωογόνησης είναι ιδανική για την εκτίμηση της κατάστασης και την υποστήριξη αναπνοής και κυκλοφορίας.

Υπάρχει μια λέξη που τρομάζει τους γονείς σε σχέση με τους τραυματισμούς της κεφαλής: η διάσειση.
Πρόκειται για ήπια βλάβη της εγκεφαλικής ουσίας που κλασσικά προκαλεί ζάλη, διαταραχή της μνήμης και πονοκέφαλο. Μπορεί να συμβεί μετά από πτώση ή άλλο τραυματισμό. Αποτελεί την πιο συχνή τραυματική βλάβη των παιδιών που αθλούνται.

Ποια είναι τα κυρίαρχα συμπτώματα μιας διάσεισης;

Επέρχονται λεπτά ή ώρες μετά τον τραυματισμό και περιλαμβάνουν τα εξής:

• Απώλεια μνήμης σχετική με το αίτιο που προκάλεσε τον τραυματισμό
• Σύγχυση
• Λήθαργο
• Ζάλη
• Ναυτία, εμέτους
• Υπνηλία
• Περίεργη συμπεριφορά
• Αιφνίδιο θάνατο ( σπάνια)

Συμπτώματα που μπορεί να εμφανιστούν από ώρες έως και ημέρες μετά:

• Δυσκολία στο βάδισμα ή την ομιλία
• Διαταραχές μνήμης και συγκέντρωσης
• Διαταραχές διάθεσης
• Αϋπνίες
• Διαταραχές όρασης
• Δυσανεξία σε θορύβους και φως.

Η θεραπεία της διάσεισης περιλαμβάνει

• Προστασία από επέκταση της βλάβης. Αναστολή δραστηριοτήτων επιβάλλεται προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί η πιθανότητα δεύτερου τραυματισμού. Ακόμη και αν το παιδί δείχνει υγιές, ο γιατρός είναι εκείνος που θα δώσει πράσινο φως για επάνοδο στις δραστηριότητες.
• Σωματική ανάπαυση για τουλάχιστο 48 ώρες και σταδιακή επιστροφή στη φυσική δραστηριότητα.
• Πνευματική ανάπαυση . Καλείται και «γνωσιακή ανάπαυση». Σημαίνει αποφυγή δραστηριοτήτων που επιδεινώνουν τα συμπτώματα όπως tablet, video παιχνίδια, διάβασμα, υπολογιστής.
• Συμπτωματική αγωγή με παυσίπονα για λίγες ημέρες με σκοπό την καταστολή του σωματικού πόνου. Η ναυτία μπορεί να αντιμετωπισθεί με δίαιτα και αντιεμετικά σκευάσματα.
• Οι διαταραχές του ύπνου αντιμετωπίζονται με καλή «υγιεινή στον ύπνο». Αυτό σημαίνει σταθερή ώρα κατάκλισης και αφύπνισης καθώς και απόσυρση από το υπνοδωμάτιο παραγόντων που διαταράσσουν τον ήρεμο ύπνο. ( οθόνες, δυνατό φως, θόρυβος).

Εφόσον τα συμπτώματα επιμένουν 3-4 εβδομάδες από τον τραυματισμό, συμπληρωματική θεραπεία με φυσική και συμπεριφορολογική υποστήριξη ενδέχεται να χρειαστεί.
Συνοψίζοντας , συνήθως τα χτυπήματα στο κεφάλι είναι ήπια και δεν δημιουργούν σοβαρά προβλήματα στα παιδιά. Υπάρχουν όμως καταστάσεις που σχετίζονται με το χτύπημα και επιβάλλουν ιατρική βοήθεια. Αυτές είναι:

• Εάν το παιδί κάνει >3 εμέτους
• Εάν έχει έντονη κεφαλαλγία η οποία επιδεινώνεται
• Εάν εμφανίσει σπασμούς
• Εάν έχει δυσλειτουργία στην ουροδόχο κύστη ή το έντερο
• Εάν παρουσιάζει αστάθεια
• Εάν παραπονείται για μούδιασμα μέρους του σώματος
• Εάν δεν μπορεί να ξυπνήσει εύκολα

Δεν πρέπει τέλος να υποτιμάται το γεγονός ότι η γνώση και η τήρηση κανόνων πρόληψης μπορούν να μειώσουν τα δυσάρεστα αυτά συμβάματα, που μπορεί αν και σπάνια να έχουν πολύ δυσάρεστη εξέλιξη.