ΑΛΛΕΡΓΙΑ ΣΤΑ ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙ

Αλήθεια, πότε μιλάμε για πραγματική αλλεργία στις αντιβιώσεις; Η αλλεργία στα αντιβιοτικά ανήκει στις ανεπιθύμητες αντιδράσεις στα φάρμακα, που οφείλονται σε ανοσολογικό μηχανισμό. Από τον ορισμό καταλαβαίνουμε ότι υπάρχουν και άλλες φαρμακευτικές αντιδράσεις που δεν είναι αλλεργία. Όπως για παράδειγμα η διάρροια που μπορεί να προκαλούν κάποιες αντιβιώσεις και η οποία λανθασμένα κατατάσσεται πολλές φορές στις αλλεργικές αντιδράσεις.

Στην παιδική ηλικία, η χορήγηση αντιβιώσεων για την αντιμετώπιση διαφόρων λοιμώξεων δεν είναι σπάνια. Συμβαίνει όμως, κατά τη διάρκεια χορήγησης του αντιβιοτικού να παρουσιάζονται συμπτώματα, τα οποία να αποδίδονται χωρίς δεύτερη σκέψη στο φάρμακο.  Επειδή όμως η αλλεργία στο αντιβιοτικό μπορεί να αποβεί επικίνδυνη για τη ζωή, είναι πολύ σημαντικό οι γονείς και όσοι φροντίζουν παιδιά, να την υποπτεύονται και να αναζητούν τη σωστή συμβουλή.

Έτσι, αν μετά από μια εκ των πρώτων δόσεων αντιβίωσης εμφανιστεί εξάνθημα με κνησμό, αυτό είναι πολύ ύποπτο. Βασική γνώση για να θυμόμαστε: Τα αλλεργικά εξανθήματα πάντα φαγουρίζουν. Η μορφολογία τους συνήθως είτε είναι όπως της οστρακιάς ( μικρές διάχυτες βλατίδες) ή έχουν τη μορφή πλακών με φουσκάλα στη μέση, οι οποίες μπορεί να ενώνονται μεταξύ τους. Αν το εξάνθημα εμφανιστεί μετα από την τέταρτη δόση, τότε η αντίδραση κατατάσσεται σε επιβραδυνόμενη και αντιμετωπίζεται από το γιατρό διαφορετικά. Σε κάθε περίπτωση, η χορήγηση αντιβιοτικού στο σπίτι διακόπτεται.

Υπάρχει περίπτωση να έχουμε αλλεργία χωρίς φαγούρα; Η απάντηση είναι «ναι», εφόσον ο ασθενής λαμβάνει από το στόμα κορτικοειδή ή αντιισταμινικά, που καλύπτουν τη συμπτωματολογία. Σχεδόν σε όλες τις άλλες περιπτώσεις το εξάνθημα σχετίζεται με κάποια ίωση (γρίπη, λοιμώδη μονοπυρήνωση, κ. ά.).

Αλλεργία χωρίς εξάνθημα υπάρχει;  Στις ήπιες περιπτώσεις το δέρμα συμμετέχει με πρήξιμο στα βέφαρα ή στα χείλη, ενδεχομένως και χωρίς εξάνθημα.Οι αμέσου τύπου αναφυλακτικές αντιδράσεις μπορουν να προβάλουν με συμπτώματα αναφυλακτικού επεισοδίου όπως αναπνευστική δυσχέρεια, εμέτους, πόνους στην κοιλιά, λιποθυμία.

Σε σπάνιες περιπτώσεις, οι επιβραδυνόμενες αντιδράσεις μπορούν να εμφανιστούν έως και δυο εβδομάδες μετά με σοβαρή συμπτωματολογία, όπως απολέπιση δέρματος, πυρετό, αύξηση δεικτών στο αίμα. Οι περιπτώσεις αυτές συμβαίνουν  συνήθως μετά από ενδοφλέβια ή αντιβιοτικά που δεν χορηγούνται πολύ συχνά.

Καταληκτικά, οι αλλεργικές αντιδράσεις στα αντιβιοτικά είναι σπάνιες στα παιδιά. Κυρίως προβάλλουν από το δέρμα και χαρακτηρίζονται από εξανθήματα με κνησμό και/ή πρήξιμο χειλιών και βλεφάρων. Λόγω της επικινδυνότητας για αναφυλακτική αντίδραση, όλες οι περιπτώσεις πρέπι να αναφέρονται στον Παιδίατρο . Αυτός θα αποφασίσει αν χρειάζεται αλλεργιολογική διερεύνηση από ειδικό.

Η διερεύνηση γίνεται με δερματικές δοκιμασίες και σε κάποιες περιπτώσεις με αιματολογικές εξετάσεις. Η χρυσή σταθερά όμως είναι η πρόκληση με  αντιβιοτικό, η οποία διενεργείται σε οργανωμένη μονάδα από εξειδικευμένο προσωπικό. Μετά από επιτυχή πρόκληση, θεωρείται ότι ο ασθενής μπορεί στο μέλλον να λάβει το φάρμακο με σχετική ασφάλεια.

Μαρία Κουλούρη

Παιδίατρος Παιδοαλλεργιολόγος

Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ