Σταφυλοκοκκικές λοιμώξεις δέρματος
Ο χρυσίζων σταφυλόκοκκος (Staphylococcusaureus ) είναι ένα βακτήριο που αποικίζει το δέρμα και τη μύτη στο 30% των υγιών ανθρώπων. Σε αυτή την κατάσταση «φιλοξενίας» τα βακτήρια συνήθως δεν προκαλούν προβλήματα.
Όταν ωστόσο συμβαίνει λύση της συνέχειας του δέρματος, σε ακόμη περιορισμένη έκταση, όπως σε μικρές γρατζουνιές ή κοψίματα, οStaph. Aureus μπορεί να προκαλέσει αρκετά προβλήματα, ειδικά σε παιδιά, ηλικιωμένους και ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς. Ειδικότερα, ένα στέλεχος του σταφυλοκόκκου, ο γνωστός ως MRSA (methicillin resistant Staph. Aureus), μπορεί να αποβεί ιδιαιτέρως επικίνδυνος.
Εν αρχή, λίγη ιστορία : Αρχικά, οι περισσότεροι σταφυλόκοκκοι ήταν ευαίσθητοι στην πενικιλλίνη. Το 1950 παρουσιάστηκαν τα πρώτα περιστατικά ανθεκτικότητας στην πενικιλλίνη και την μεθικιλλίνη, ( αντιβιοτικό χρησιμοποιούμενο για την αντιμετώπιση παρόμοιων λοιμώξεων) από όπου και ο όρος. Οι σταφυλόκοκκοι που μπορούν να αντιμετωπισθούν επιτυχώς με αντιβιοτικά που συγγενεύουν με την πενικιλλίνη, καλούνται «ευαίσθητοι στην Μεθικιλλίνη Staphylococcus aureus, ή σε σύντμηση, MSSA. Τα ανθεκτικά στελέχη πρέπει να θεραπεύονται με εναλλακτικά αντιβιοτικά. Το ανησυχητικό είναι ότι, ενώ το 1990 κυρίως συναντούνται σε νοσηλευόμενους ασθενείς, από το 2000 η συχνότητά τους διαρκώς αυξάνεται στην κοινότητα.
Πώς μεταδίδεται;
Κάποιος μπορεί να «αποικιστεί» με τέτοια βακτήρια, χωρίς να νοσήσει, μέσω διαφόρων τρόπων:
- Αγγίζοντας το δέρμα αποικισμένου ατόμου.
- Αγγίζοντας μολυσμένη επιφάνεια (όπως πάγκους, χειρολαβές, τηλέφωνα).
Επίσης, μπορεί κάποιος να μολυνθεί μέσω μιας λύσης στη συνέχεια του δέρματος όπως γρατζουνιά ή θλαστικό τραύμα, οπότε τα βακτήρια βρίσκουν πύλη εισόδου στον οργανισμό.
Παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη της λοίμωξης συνιστούν η παρατεταμένη παραμονή στο νοσοκομείο, η μακροχρόνια χρήση αντιβιοτικών, η ύπαρξη τραύματος, τα τσιμπήματα των εντόμων, η ατοπική δερματίτιδα, ο αθλητισμός, η αποτρίχωση με ξυράφι (ειδικά σε μασχάλες και βουβωνικές χώρες), το tatoo και το piercing , το μοίρασμα προσωπικών αντικειμένων και , τέλος, η στενή επαφή με μολυσμένο άτομο.
Στον κοινό πληθυσμό εστίες μετάδοσης αποτελούν δυνητικά οι χώροι συγκέντρωσης πολλών ατόμων όπως : κατασκηνώσεις, αθλητικές ομάδες-αποδυτήρια, στρατός, hamamκαι spa.
Πώς εμφανίζεται; Συχνά η κλινική εκδήλωση της λοίμωξης του δέρματος μοιάζει με τσίμπημα εντόμου. Το δέρμα μπορεί να εμφανίζει ένα ερυθρό ογκίδιο ή πολλά σπυράκια που συρρέουν ή σαν μια μάζα που εκκρίνει πύον.
Σπανιότερα, μπορεί η λοίμωξη να επεκταθεί σε άλλα όργανα εκτός του δέρματος, όπως οι καρδιακές βαλβίδες, τα οστά και οι αρθρώσεις και οι πνεύμονες. Στις περιπτώσεις αυτές εμφανίζονται και συστηματικά συμπτώματα, όπως υψηλός πυρετός και κόπωση καθώς και πόνος εντοπισμένος στην περιοχή που πάσχει. Μέτρα προφύλαξης ( οδηγίες CDC):
Βασική αρχή αποτελεί το καλό πλύσιμο των χεριών με νερό και σαπούνι, στο οποίο τα μικρά παιδιά επιβάλλεται να εξοικειωθούν. Το σχολαστικό πλύσιμο διαρκεί 20-30 δευτερόλεπτα και περιλαμβάνει όλο το άκρο χέρι, από τα ακροδάκτυλα μέχρι τους καρπούς.
- Διαλύματα με βάση την αλκοόλη αποτελούν μια καλή εναλλακτική λύση όταν δεν προσφέρεται νιπτήρας.
- Οι πληγές πρέπει να διατηρούνται καθαρές και στεγνές έως ότου θεραπευτούν.
- Αποφυγή επαφής με πληγές και επιδέσμους άλλων ατόμων.
- Αποφυγή μοιράσματος προσωπικών αντικειμένων και ειδικά πετσετών, ρουχισμού, χτενών για τα μαλλιά, βουρτσών επίσης
- Οι μαθητές που συμμετέχουν σε αθλητικές δραστηριότητες, πρέπει να πλένονται μετά από κάθε δραστηριότητα, χρησιμοποιώντας καθαρές πετσέτες. Σε περίπτωση που πάσχουν από λοίμωξη δέρματος, πρέπει να απέχουν έως την πλήρη αποδρομή της.
Βασικά μέτρα προστασίας
Υπάρχει πληθώρα γενικών μέτρων που ασκούν προστατευτικό ρόλο έναντι των λοιμώξεων, συμπεριλαμβανομένης και της λοίμωξης με MRSA.
- Η μύτη και το στόμα πρέπει να καλύπτονται κατά τον βήχα και το φτάρνισμα. Εφόσον δεν υπάρχει χαρτομάντιλο, ένα άλλο μέσο είναι το μανίκι στην περιοχή του αγκώνα.
- Η χρήση αντισηπτικού για καθαρισμό επιφανειών εργασίας, μπορεί να συντελέσει στην απομάκρυνση των βακτηριδίων.
Δρ Μαρίας Κουλούρη
Παιδιάτρου-Παιδοαλλεργιολόγου
ΒΙΒΛΙΟΓΡΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ
- Dantes R, Mu Y, Belflower R, et al. National burden of invasive methicillin-resistant Staphylococcus aureus infections, United States, 2011. JAMA Intern Med 2013; 173:1970.
- Klevens RM, Morrison MA, Nadle J, et al. Invasive methicillin-resistant Staphylococcus aureus infections in the United States. JAMA 2007; 298:1763.
- Centers for Disease Control and Prevention. Healthcare-Associated Infections (HAI). http://www.cdc.gov/ncidod/dhqp/ar_mrsa_ca_public.html (Accessed on March 14, 2007).
- Kallen AJ, Mu Y, Bulens S, et al. Health care-associated invasive MRSA infections, 2005-2008. JAMA 2010; 304:641.