Συμβουλές προς τους γονείς
Τα παιδιά δεν έρχονται στον κόσμο με «οδηγίες χρήσης»! Όπως θα έχετε ακούσει και από άλλους γονείς, η εμπειρία του να ΄γινεσαι γονιός είναι ένα συναρπαστικό ταξίδι με υπέροχα συναισθήματα αλλά και με στιγμές μεγάλων προκλήσεων.
Για μια βοήθεια πλοήγησης στο νέο αυτό πεδίο μάχης, θα βρείτε στη συνέχεια συμβουλές και τρόπους διαχείρησης, που προέρχονται μέσα από την ίδια την πείρα των γονιών.
- Κρατείστε λίγο χρόνο για εσάς
Ακόμη και αν φαντάζει ακατόρθωτο, οι νέες μαμάδες ειδικά, πρέπει να εξασφαλίσουν έστω και λίγο προσωπικό χρόνο ανάμεσα στις αμέτρητες ώρες ταΐσματος , νανουρίσματος και αλλαγών πάνας. Αυτό είναι κοινή ομολογία όλων που έχουν περάσει από αυτό το στάδιο.
Ποιος μπορεί να είναι ο χρόνος αυτός; Από ένα ήρεμο καφέ μέχρι ένα απολαυστικό μπάνιο, μπορεί να αποτελέσουν ένα αναζωογωνητικό διάλλειμα σε όλη αυτή την αναδιοργάνωση που προκαλεί στη ζωή ο ερχομός ενός νέου μέλους στην οικογένεια.
Έχουν πει γονείς :
“είναι εξίσου σημαντικό να φροντίζεις τον εαυτό σου.”
«Μην έχετε τύψεις αν νιώθε τε την ανάγκη να ξεφύγετε για λίγο.»
«Μην αναλώνεστε απόλυτα στην ενασχόληση με το νεογέννητο. Ακόμη και μια βόλτα στο σούπερ μάρκετ προσφέρει συγκέντρωση σε κάτι άλλο, για λίγο διάστημα»
- Κοιμηθείτε όποτε μπορείτε
Ο ύπνος μπορεί να μοιάζει άπιαστο όνειρο, όταν έχεις νεογέννητο. Όμως, σύμφωνα με τις οδηγίες των ειδικών , η έλλειψη ύπνου μπορεί να επιφέρει σημαντικές επιπτώσεις στην ψυχοσωματική υγεία της μητέρας, που βρίσκεται στην ευαίσθητη περίοδο της λοχείας.
Έτσι, όταν το παιδί κοιμάται, είναι σημαντικώτερο να παίρνετε έναν υπνάκο, αντί να βάζετε πλυντήριο ή να ασχολείστε με την τακτοποίηση του σπιτιού. Αυτό συμβουλεύουν και οι ίδιοι οι γονείς. Μια άυπνη και κουρασμένη μητέρα δεν έχει τη διαύγεια να σκεφτεί σωστά, ούτε και την ηρεμία να ασχοληθεί αποτελεσματικά με το βρέφος της.
- Μη σας καταλαμβάνουν ενοχές
Οι περισσότεροι γονείς θα σας πουν ότι η γονεϊκότητα και οι τύψεις πάνε χέρι χέρι. Κι ενώ είναι απόλυτα φυσιολογικό να αισθανόμαστε περιστασιακά τύψεις, η αγκύλωση στις ενοχές είναι εντελώς τοξική.
Πάρτε λοιπόν βαθειά ανάσα και πείτε στον εαυτό σας ότι μια χαρά τα καταφέρνει, ακόμη κι αν δεν το γνωρίζει. Αφήστε τις τύψεις και γιορτάστε τις μικρές καθημερινές νίκες σας. Αυτό είναι ένα καλό πρώτο βήμα για να αισθανθείτε ότι γίνεστε ένας καλός γονιός.
Τι λένε οι γονείς:
«Μακάρι να μην είχα άγχος για μικροπράγματα όπως οι δουλειές στο σπίτι ή να μην αισθανόμουν ενοχές όταν κοιμόμουν για λίγο με το μωράκι μου
« Ποτέ μη μετανιώνετε για τα παιχνίδια με το μωρό σας στον καναπέ, αμελώντας άλλα πράγματα. Οι μέρες δεν γυρίζουν πίσω. Και ,τελικά, ποιος πραγματικά νοιάζεται αν το σπίτι δεν είναι στην εντέλεια;
«Ότι και να προσφέρεις στο παιδί σου, σε οποιαδήποτε ηλικία, πάντα νομίζεις ότι κάτι έκανες λάθος. Αυτό λέγεται μητρική ενοχή.Απλά, να ξέρεις ότι έχεις κάνει τις καλύτερες επιλογές για την οικογένειά σου.
- Εμπιστευθείτε το ένστικτό σας
Δύσκολο στην πράξη, αποτελεί χρυσό κανόνα για τον νέο γονέα.
Ακούγοντας τη φωνούλα μέσα σου, ίσως και αντίθετη με ότι μέχρι τώρα σε έχουν συμβουλέψει, αποδεικνύεται πολλές φορές ότι το μητρικό ένστικτο είναι ο καλύτερος σύμβουλος.
- Το ένστικτο θα οδηγήσει στο καλύτερο για το παιδί.
- Ο γονιός γνωρίζει το παιδί του καλύτερα.
- Αν κάτι έχει ταιριάξει σε μια οικογένεια φίλων, αυτό δε σημαίνει ότι θα ταιριάξει στη δική σας. Εσείς γνωρίζετε.
ΦΥΣΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΤΟΥΣ 18 ΜΗΝΕΣ
Στην ηλικία των 18 μηνών το παιδί βαδίζει μάλλον με άνεση. Στέκεται καλά, λατρεύει το σκαρφάλωμα στα έπιπλα και τα μαξιλάρια του καναπέ. Ίσως χρειάζεται ακόμη βοήθεια για να ανέβει σκάλα και γι αυτό ανεβαίνει σκαλιά έρποντας και τα κατεβαίνει καθιστό. Αυτός είναι και ο ασφαλέστερος τρόπος να το κάνει. Γι αυτό, μην το αποθαρρύνετε αλλά, αντίθετα, ενθαρρύνετέ το να το κάνει πάντα, κατεβαίνοντας καθιστό, ένα σκαλί τη φορά.
Καθώς το παιδί ανακαλύπτει τα πόδια του, ευχαριστιέται παιχνίδια που συνδέονται με δεξιότητες των ποδιών, όπως το να ιππεύει σε ένα παιχνίδι-άλογο ή να κλωτσάει μπάλα, έστω και αδέξια τις πρώτες φορές.
Αρχίζει τώρα να δείχνει η επικράτηση ή όχι της δεξιοχειρίας. Μπορεί επιπλέον να μουτζουρώνει χαρτιά με κραγιόνια αλλά και με δακτυλομπογιές.Κρατάει το φλυτζάνι και πίνει νερό, χωρίς να χύνεται έξω.
Πώς ενθαρρύνουμε το 18 μηνών νήπιο να αναπτυχθεί σωματικά;
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε είναι να το κρατάτε όσο πιο δραστήριο μπορείτε. Το περπάτημα το βοηθά να ενδυναμώνει τους μυς αλλά και να ανακαλύπτει το περιβάλλον γύρω του. Βέβαια, πρέπει να αποφεύγονται οι υπερβολές. Η υπερβολική κόπωση μπορεί να τραυματίσει την άρθρωση του ισχύου, προκαλώντας μια φλεγμονή που λέγεται «υμενίτιδα».Συνεπώς, αφήστε το παιδί να περπατάει στους δικούς του ρυθμούς.
Αν δεν μπορείτε να βγείτε λόγω καιρού, για περπάτημα, βάλτε μουσική και
χορέψτε μαζί του στο σαλόνι ή την κουζίνα, καθώς κάνετε δουλειές.
Μαθησιακή ανάπτυξη στους 18 μήνες
Στην ηλικία αυτή το παιδί έχει συνείδηση του εαυτού του, τον οποίο πλέον βλέπει ανεξάρτητο από εσάς. Αυτό, δημιουργεί ένα αίσθημα ανασφάλειας και μια ανάγκη να σας αποζητά. Έτσι, δημιουργείται κάπως το άγχος αποχωρισμού, που κορυφώνεται στους 14-18 μήνες.
Αυτό εκδηλώνεται είτε στο βρεφικό σταθμό είτε όταν το αφήνετε στο σπίτι της γιαγιάς. Πρόκειται για μια φάση που θα περάσει , όπως όλα τα ανπτυξιακά στάδια.
Αποφεύγετε να ξεγλυστράτε, ξεγελώντας το. Αποχαιρετίστε το με λόγια όπως: «η μαμά θα γυρίσει γρήγορα» και δώστε του ένα φιλί.
.Αν παρουσιάζει δυσκολίες προσαρμογής σε χώρους όπως ο βρεφονηπιακός σταθμός, ζητείστε την άδεια να έχει μαζί του ένα ανακουφιστικό αντικείμενο όπως ένα παιχνίδι, ένα μπλουζάκι ή κάτι άλλο, που να του θυμίζει ότι είστε κοντά.
Ανεξάρτητα από τις διακυμάνσεις των πρώιμων νηπιακών χρόνων,αρχίζετε σιγά σιγά να συνειδητοποιείτε ότι απολαμβάνετε πολλές ανταμοιβές από το μικρό σας. Βλέπετε ότι έχει σφοδρή επιθυμία να ευχαριστήσει εσάς και όσους το νοιάζονται, φτιάχνοντας αναρίθμητα φλυτζάνια ψεύτικου τσαγιού και προσπαθώντας να σας χαροποιήσει αν σας αισθάνεται λυπημένους. Μπορεί πλέον να ακολουθήσει περισσότερο σύνθετες εντολές απ΄ ότι πριν έξι μήνες, κάτι που το γεμίζει υπερηφάνεια.
Πόσο πολύ πρέπει να μιλάει ένα μικρό 18 μηνών;
Στους 18 μήνες το παιδί γνωρίζει κατά μέσο όρο 15 λέξεις. Πάντως, αξίζει να θυμάστε ότι κατανοεί 10 φορές περισσότερα πράγματα από όσα εκφράζει με λέξεις.
Το πιο εντυπωσιακό όμως απότελεί ο σχηματισμός μικρών προτάασεων με δύο λέξεις.
Πιθανά να μη χρησιμοποιεί ακόμη αντωνυμίες και να αναφέρεται στον εαυτό του σε τρίτο πρόσωπο. Μην ανησυχε΄τε αν ο λ΄΄ογος δεν είναι εντελώς καθαρός σε αυτή την ηλικία.
Πώς μπορώ να βοηθήσω το 18μηνο παιδί μου να αναπτυχθεί πνευματικά;
Το χχαοτικό παιχνίδι τους επιτρέπει να χρησιμοποιούν ταυτόχρονα πολλές αισθήσεις. Επιτρέποντας στο παιδί να περιεργάζεται ,να χαλάει και να θάβει παιχνίδια, μπορεί να σας φαντάζει χάσιμο χρόνου, αλλά προσφέρει πολλά στην ανάπτυξη του αναπτυσσόμενου εγκεφάλου του. Ταυτόχρονα πειραματίζεται με το αίτιο και το αποτέλεσμα, μαθαίνοντας τις ιδιότητες διαφορετικών ουσιών και γυμνάζοντας τα χέρια του.
Παιχνίδι και δραστηριότητες στους 18 μήνες.
Σε αυτό το στάδιο, το παιδί σας παίζει μάλλον γύρω από τα άλλα παιδιά παρά μαζί τους. Αυτό καλείται «παράλληλο παιχνίδι».Δεν χρειάζεται να ανησυχείτε για το ότι δεν παίζει με συνομήλικα. Αυτή η δεξιότητα κατακτάται περίπου στα 3 έτη.
Είνα κατάλληλος καιρός να καλείτε οικογένειες με συνομήλικα ώστε να κοινωνικοποιούνται. Συνήθως τα μικρά νήπια ευχαριστιώνται να περιβάλλονται από μικρά παιδιά αλλά δεν έχουν ιδέα πώς να φερθούν με αυτά.
Γι αυτό οι συναντήσεις αυτές δεν έχουν πάντοτε θετική έκβαση. Με αφορμή μια αντιδικία για ένα παιχνίδι, μπορεί να προκύψουν επεισόδια με κλωτσιές, δαγκωνιές και ανεπιθύμητες συμπεριφορές.
Οι συμπεριφορές αυτές δεν είναι ανησυχητικές αν δεν γίνονται καθ’έξιν. Η αντιμετώπιση πρέπει να είναι αυστηρότητα, χωρίς υστερία, αν και η πιθανότητα να κατανοήσει το παιδί το λόγο της επίπληξης, είναι αμυδρή.
Αυτό που «πονάει» είναι η μεταμόρφωση του γλυκού γονέα σε έξαλλο.
Ποιάείναι τα κατάλληλα παιχνίδια στους 18 μήνες;
Απλά puzzle είναι τα κατάλληλα παιχνίδια όπως και τα μπλοκ ζωγραφικής ή οτιδήποτε προάγει τη χρήση μολυβιού.
Λατρεύει να τραγουδά τα τραγούδια του Νηπιακού Σταθμού και να παίζει μαγικά παιχνίδια. Αυτό είναι ένα σκαλοπάτι από το απλό παιχνίδι, στο παιχνίδι των ρόλων.
Στόχοι στους 18 μήνες
Στους 18 μήνες το παιδί πρέπει να κάνει τα ακόλουθα.:
- Να σχηματίζει προτάσεις με 2 λέξεις
- Να χοροπηδά
- Να τρέχει με άνεση
- Να αφαιρεί ένα ρούχο όταν ξεντύνεται
- Να ζωγραφίζει κύκλο
- Να κατανοεί πιο σύνθετες οδηγίες και εντολές
- Τί άλλο συμβαίνει στους 18 μήνες
Σε αυτή την ηλικία το παιδί μπορεί να δείχνει κάποια σημάδια ότι επιδέχεται εκπαίδευση στην τουαλέτα, αν και είναι νωρίς.
Αυτό που θα πρέπει να εντοπίσετε είναι ότι δείχνουν να συναισθάνονται όταν βρέχονται (ακόμη περισσότερο όταν αφοδεύουν), είτε από το βλέμα τους είτε από το ότι κρύβονται , πίσω από τον καναπέ, για παράδειγμα.
Ακόμη και το ότι εκδηλώνουν ενδιαφέρον να σας ακολουθήσουν στο μπάνιο.
Ακόμη και αν τα σημάδια αυτά είναι καθαρά, θυμηθείτε ότι μπορεί να χρειάζονται μήνες μέχρι να είναι εντελώς έτοιμα, ίσως και χρόνο.
Το κλειδί είναι να περιμένετε μέχρι να είναι πλήρως έτοιμο. Τότε αγοράζετε γιο γιο και το τοποθετείτε στο μπάνιο. Αλλά δεν χρειάζεται πίεση.
Κάτι άλλο που συμβαίνει τώρα, είναι ότι το παιδί αναπτύσσει τη δική του θέληση την οποία και προσπαθεί να επιβάλλει. Το «ΟΧΙ» γίνεται όλο και συχνότερο και μπορεί να βιώσετε τα πρώτα tantrum. Ευχαριστηθείτε το, γιατί, μια φάση είναι, δεν θα κρατήσει για πάντα.
Γράφουν οι μαμάδες στα social…
«Όταν τα tantrums είναι συχνά, ανακάλυψα ότι βγάζοντας το παιδί έξω, κάνει θαύματα.» μη σταματάτε να παίρνετε το παιδί μαζί σας έξω από το φόβο των κρίσεων θυμού. Θα μάθει σταδιακά πώς να συμπεριφέρεται και , μην ξεχνάτε, υπάρχουν και άνθρωποι με κατανόηση!
“Ο γιος μου γίνεται αύριο 18 μηνών και λέει μόνο «μαμά», «μπαμπά», «μπάλα», «γιαγιά» και «άτα». Μιμείται όμως όλα τα ζώα που γνωρίζει.»
Πραγματικά, αν αισθάνεστε ότι το παιδί ακούει καλά, δε συντρέχει λόγος ανησυχίας. Ένας καλός δείκτης είναι αν υπακούει απλές και πιο σύνθετες εντολές. Όπως: «φέρε τα παππούτσια σου» ή πήγαινε στην κουζίνα και φέρε το ποτήρι σου»
Μαρία Κουλούρη
Παιδίατρος Παιδοαλλεργιολόγος
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ