FPIES ή σύνδρομο εντεροκολίτιδας επαγόμενης από τροφική πρωτεΐνη
Της Μαρίας Κουλούρη MD,PhD
Παιδιάτρου Παιδοαλλεργιολόγου
Η αλλεργία στις τροφές αποτελεί ένα διαρκώς διογκούμενο πρόβλημα υγείας σε παγκόσμια κλίμακα.
Για πρακτικούς λόγους, διακρίνουμε τις αλλεργίες με βάσει τη συμμετοχή στην παθογένειά τους της ανοσοσφαιρίνης IgE σεIgE μεσολαβούμενες και non IgE μεσολαβούμενες. Το FPIES ανήκει στην δεύτερη κατηγορία και χαρακτηρίζεται από από επαναλαμβανόμενα επεισόδια εμέτων, 1-4 ώρες από την κατανάλωση του υπεύθυνου τροφίμου. Η συνήθης ηλικία εμφάνισης είναι η βρεφική, με μέσο όρο έναρξης τους 5 μήνες. ¨οταν μιλάμε για την οξεία μορφή, στην κλινική εικόνα μπορεί να συνυπάρχουν ωχρότητα και λήθαργος, ενώ στο 15% των περιπτώσεων οι ασθενείς εμφανίζουν υποογκαιμική καταπληξία. Άλλοτε, συνυπάρχει διάρροια, με ή δίχως αιμορραγικά στοιχεία, μέσα στις επόμενες 6-8 ώρες από τη λήψη της τροφής. Τροφές που ενοχοποιούνται είναι συνηθέστερα το γάλα, η σόγια, τα σιτηρά και δημητριακά (ρύζι συχνότερα), αυγό, κοτόπουλο και ψάρι. Η τροφή που ευθύνεται φαίνεται ότι έχει γεωγραφική κατανομή.
Έτσι για παράδειγμα,το πιο συχνό αίτιο στην Αυστραλία είναι το ρύζι και ακολουθούν γάλα και το αυγό, τα δημητριακά και το κοτόπουλο. Το γάλα το συχνότερο Στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη κατά 75% συχνότερο αίτιο είναι το γάλα. Υπάρχουν περιπτώσεις FPIES σε περισσότερα του ενός τρόφιμα. Τα φρούτα μπορούν εξίσου να αποτελούν εκλυτικό παράγοντα.
Η πρόγνωση είναι γενικά καλή και φαίνεται ότι υποχωρεί με την πάροδο των χρόνων, αν και με αργό ρυθμό.Το FPIES που οφείλεται στο γάλα υποχωρεί μέχρι τον 2ο χρόνο ζωής (σπάνια μέχρι το 5ο έτος). FPIES σε τρόφιμα όπως αυγό, ψάρι και οστρακοειδή μπορεί να εμφανιστεί στην παιδική ηλικία και να επιμείνει ακόμα και στην ενήλικο ζωή. Το είδος της τροφής δείχνει να επηρεάζει την έκβαση.
Η διάγνωση είναι κλινική. Στις εργαστηριακές εξετάσεις μπορεί να παρατηρηθεί αύξηση των λευκών αιμοσφαιρίων και των πολυμορφοπυρήνων ιδιαίτερα. Οι λεγόμενες τροφικές προκλήσεις διενεργούνται πάντοτε σε ασφαλές περιβάλλον και από εξειδικευμένο προσωπικό. Στόχο έχουν την διαλεύκανση ασαφών , άτυπων περιπτώσεων και την διερεύνηση επίτευξης ανοχής στην τροφή. Συνήθως γίνονται 1 χρόνο από την τελευταία αντίδραση. Να σημειωθεί ότι μητέρα που θηλάζει δεν πρέπει να αποκλείσει την υπέυθυνη τροφή από το διαιτολόγιό της.
Εκτός από το οξύ FPIES, υπάρχει και το χρόνιο FPIES. Αυτό είναι συχνότερο σε τροφές που καταναλώνονται συχνά και κσθημερινά, όπως το γάλα. Κλινικά προβάλλει με διαλείποντες εμέτους, χρόνια διάρροια, κακή πρόσληψη βάρους και δυστροφία . Εδώ η λύση είναι η χορήγηση υποαλλεργιογονικού γάλακτος. Μετά από την εισαγωγή του στη διατροφή, τα συμπτώματα συνήθως υποχωρούν, εντός λίγων ημερών. Ένας κίνδυνος που υπάρχει από τη μακροχρόνια αποχή από την τροφή, είναι εμφάνιση άμεσης αλλεργικής αντίδρασης κατά την επαναχορήγηση.
Για τον λόγο αυτό, δε χρειάζεται βιασύνη αλλά υπομονή και συνεργασία με τον Παιδοαλλεγιολόγο.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ
- Meyer r et al ‘Νon-ΙgΕ-mediated gastrointestinal allergies – do they have a place in a new model of the allergic march’ PAI 2018
- Nowak-Wegrzyn, a et al. International consensus guidelines for the diagnosis and management of food protein-induced enterocolitis syndrome: executive summary-workgroup report of the adverse reactions to foods committee, American Aof Allergy, Asthma & Immunology. J. Allergy Clin. Immunol. 2017